Renta socjalna jest drugim, obok renty z tytułu niezdolności do pracy, świadczeniem rentowym, z którego mogą, po spełnieniu określonych wymagań, skorzystać osoby niepełnosprawne.
Renta socjalna przysługuje osobie, która:
- jest pełnoletnia;
- ma obywatelstwo polskie, zamieszkuje i przebywa na terytorium Polski (pod pewnymi warunkami przysługuje także cudzoziemcom)
- jest całkowicie niezdolna do jakiejkolwiek pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
- przed ukończeniem 18. roku życia, w trakcie nauki w szkole podstawowej, średniej lub wyższej przed ukończeniem 25. roku życia,
- w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Warto zwrócić uwagę ze renta przysługuje wyłącznie osobie pełnoletniej.
Renta socjalna nie przysługuje jednak osobie, która mimo spełnienia powyższych wymagań:
- ma ustalone prawo do emerytury, uposażenia w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej, renty strukturalnej, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego,
- pobiera świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych,
- jest tymczasowo aresztowana albo odbywa karę pozbawienia wolności,
- ma ustalone prawo do renty rodzinnej (części renty) przez jednostkę organizacyjną Zakładu lub przez inny niż ta jednostka organ emerytalno-rentowy (np. KRUS), w wysokości przekraczającej 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- jest właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej w rozumieniu Kodeksu cywilnego o powierzchni użytków rolnych przekraczających 5 ha przeliczeniowych lub - jako współwłaściciel - ma udział w takiej nieruchomości, który przekracza 5 ha przeliczeniowych.
Decyzję o przyznaniu renty socjalnej podejmuje i świadczenie wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Wniosek o przyznanie renty socjalnej (z wymaganymi dokumentami) składa się w jednostce organizacyjnej ZUS w miejscu zamieszkania lub pobytu osoby ubiegającej się o świadczenie. ZUS kieruje osobę na badanie przez lekarza orzecznika w celu wydania orzeczenia o niezdolności do pracy. W przypadku odmowy przyznania świadczenia przysługuje procedura odwoławcza (analogiczna jak w przypadku odmowy przyznania do renty z tytułu niezdolności do pracy - patrz zakładka "Częste pytania").
Renta może być przyznana na stałe, jeżeli niezdolność do pracy jest trwała, lub na wskazany okres, jeśli niezdolność do pracy jest czasowa.
Renta socjalna przyznawana jest w stałej wysokości, wynoszącej 84% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Od 1 czerwca 2018 roku wysokość renty socjalnej wzrośnie do 100% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i będzie wynosić 1029,80 zł brutto czyli 878,12 zł netto Ponadto renta socjalna będzie nadal podlegała waloryzacji w każdym roku w marcu o taki sam wskaźnik jak w przypadku emerytur i pozostałych rent.